Η συντακτική ομάδα του ek magazine συγκέντρωσε δέκα αρχιτεκτονικά έργα, που έχουν παρουσιαστεί τόσο σε προηγούμενα έντυπα τεύχη όσο και στην ιστοσελίδα του περιοδικού. Τα έργα αυτά ξεχωρίζουν για τον εξαιρετικό τους σχεδιασμό σε μικρή κλίμακα.
Ο σχεδιασμός, για έναν συγκεκριμένο πελάτη, πάντοτε εμπεριέχει εξατομικευμένες προσεγγίσεις σε ζητήματα λειτουργικότητας και προσωπικής αισθητικής. Συζητώντας με τον ιδιοκτήτη αυτού του διαμερίσματος επιφάνειας 42m² στην Ταϊβάν για τις δικές του επιθυμίες και ανάγκες, αισθανθήκαμε ότι ο διαθέσιμος χώρος απλώς δεν επαρκεί.
Για να διαχειριστούμε τις προγραμματικές απαιτήσεις, κατηγοριοποιήσαμε τις καθημερινές δραστηριότητες σε “προβλέψιμες”, “απρόβλεπτες” και “ευπροσάρμοστες”. Ένα παράδειγμα χώρου για προβλέψιμες δραστηριότητες είναι η κουζίνα και το τραπέζι φαγητού, που αφορούν σε εντελώς συγκεκριμένες λειτουργίες. Οι απρόβλεπτες δραστηριότητες συγκεντρώνονται κυρίως γύρω από τον ελεύθερο χρόνο, όπως το να βλέπει κανείς τηλεόραση, το να τρώει ή να συζητά. Εκεί, γίνονται διαρκώς από τον κάτοικο συνειδητές επιλογές για τη χρήση του χώρου. Οι ευπροσάρμοστες δραστηριότητες είναι οι πιο ενδιαφέρουσες όσον αφορά τις χωρικές τους απαιτήσεις: είμαστε ξαπλωμένοι όταν κοιμόμαστε, καθιστοί όταν εργαζόμαστε ή διαβάζουμε, ενώ είμαστε όρθιοι όταν περπατάμε. Η πρόβλεψη των στάσεων του σώματος για τέτοιες χρήσεις ήταν το βασικό οργανωτικό εργαλείο στον σχεδιασμό μας.
02. Μετατρέποντας ένα Γκαράζ σε Μικρο-κατοικία | Square Design Interiors
Στόχος του έργου είναι η μετατροπή ενός γκαράζ 25m2 σε μια μικροκατοικία 32m2 επεκτείνοντας τον ωφέλιμο χώρο μέσω του νέου σχεδιασμού και δημιουργώντας ένα ήσυχο διαμέρισμα προστατευμένο από το χαοτικό τοπίο της πόλης. Η έννοια της “μικρο-κατοικίας” εξετάζει το εκτεταμένο πρόβλημα στέγασης που αντιμετωπίζουν πολλές μεγάλες πόλεις. Πιο συγκεκριμένα, η ραγδαία αύξηση της βραχυχρόνιας μίσθωσης κατοικιών καθιστά ακόμη μεγαλύτερη την ανάγκη για έξυπνες λύσεις. Ταυτόχρονα, ένα σημαντικό πλεονέκτημα του έργου είναι το μικρό ενεργειακό του αποτύπωμα λόγω του μεγέθους του. Αυτό το χαρακτηριστικό ακολουθεί μια σφαιρική προσέγγιση ενός κοινωνικού, οικονομικού και περιβαλλοντικού σχεδιασμού, ο οποίος αντιμετωπίζει την σημερινή στεγαστική αλλά και ενεργειακή κρίση.
03. The Life of Glass | Post-Spectacular Office
Τεύχος ek: 280 | Σεπτέμβριος 2023
Δύο πανομοιότυπες ιδιοκτησίες ενώθηκαν για να δημιουργήσουν ένα κατάστημα οπτικών στα προάστια της Θεσσαλονίκης. Το χαρακτηριστικό πράσινο χρώμα που κυριαρχεί στο έργο είναι αναφορά στην ανοιχτή πράσινη απόχρωση του γυαλιού, η οποία προκαλείται από την οξείδωση του σιδήρου που περιέχεται πάντοτε στο υλικό.
Η συμμετρία του κτίσματος διατηρήθηκε και αναδείχθηκε, μέσω της έμφασης σε δομικά στοιχεία όπως οι δύο βιτρίνες- “μάτια“ της όψης, τα κεντρικά δοκάρια σε σχήμα σταυρού και το κυρίαρχο υποστύλωμα στο κέντρο. Η κάτοψη οργανώθηκε γύρω από ένα κεντρικό στοιχείο που αποτελεί τον βασικό πόλο όλου του καταστήματος, σαν ένα τεράστιο μπλοκ στοιβαγμένων επιφανειών γυαλιού που προσγειώθηκαν στη μέση του χώρου, όπου εκεί αποθηκεύονται και παρουσιάζονται τα προϊόντα. Αυτό το στοιχείο αποτελεί το “κέντρο ελέγχου“ από το οποίο εκτυλίσσονται οι βασικές δραστηριότητες του καταστήματος -αποθήκευση, δοκιμή οπτικών, ταμείο- ορίζοντας την κυκλική τροχιά κίνησης γύρω από αυτό.
04. Tiny Grandeur στη Γένοβα, Ιταλία | llabb
Ένα μικρό διαμέρισμα στο ιστορικό κέντρο της Γένοβας καταλαμβάνει μέρος της μεγάλης αίθουσας ενός αρχαίου παλατιού, προσφέροντας έναν εξαιρετικά λειτουργικό χώρο. Η δημιουργική προσέγγιση εκμεταλλεύεται κάθε δυνατή ευκαιρία για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες των νεαρών ιδιοκτητών, ενώ το σαλόνι διπλού ύψους, που φωτίζεται από τρία ευρύχωρα παράθυρα, προσφέρει εκπληκτική θέα στους τρούλους των εκκλησιών San Giorgio και San Torpete. Τα έπιπλα, custom σχεδιασμένα, εξυπηρετούν πολλαπλούς σκοπούς, ενισχύοντας τη λειτουργικότητα και τον χαρακτήρα του χώρου.
Η αρχική αίθουσα χωρίστηκε σε δύο διαμερίσματα, με το ένα, το οποίο αποτελεί το αντικείμενο της παρούσας παρέμβασης, να καλύπτει τα δύο τρίτα της αρχικής επιφάνειας. Πριν την ανακαίνιση, ο χώρος αποτελούνταν από τρία δωμάτια με παράθυρα και ένα τυφλό μπάνιο, ενώ το εσωτερικό ύψος του ήταν 3,3m. Μια σκάλα οδηγούσε σε μια σοφίτα ύψους περίπου 1,3m. Η πρώτη σχεδιαστική κίνηση ήταν να αποξηλωθεί σχεδόν πλήρως ο χώρος, κατεδαφίζοντας τη σοφίτα και τα εσωτερικά χωρίσματα, αποκαθιστώντας έτσι το πλήρες εσωτερικό ύψος των 4,7m. Με αυτήν την αλλαγή, επανασυνδέθηκε επίσης η διπλή σειρά τριών παραθύρων, από τα οποία το ένα είχε καλυφθεί, προσφέροντας θέα στην αρχαία πλατεία της αγοράς.
05. Fabrica | Soul Spaces Co
Το έργο αποτελεί ισόγειο κατάστημα εστίασης στην περιοχή του ιστορικού κέντρου της Θεσσαλονίκης καθώς και αντικείμενο μελέτης με σκοπό την μετατροπή του σε κατοικία βραχυχρόνιας μίσθωσης. Πρωταρχικός σκοπός ήταν η μεγιστοποίηση της ελκυστικότητας και της λειτουργικότητας του χώρου, με σκοπό να προσελκύσει το μέγιστο δυνατό αριθμό δυνητικών χρηστών, δημιουργώντας έναν πολυμορφικό χώρο με ανοιχτή διαρρύθμιση, ιδανική για πάρτι και άλλες εκδηλώσεις. Βασικός στόχος ήταν ο σχεδιασμός της πρόσοψης της κατοικίας, με ιδιαίτερη έμφαση στη διατήρηση της ιδιωτικότητας του χώρου. Αυτό επιτεύχθηκε με τη χρήση υαλότουβλων και με την τοποθέτηση ενός μεταλλικού ηλεκτρικού κουφώματος.
Στον χώρο των υπνοδωματίων, χρησιμοποιήθηκαν συρόμενα μεταλλικά διαχωριστικά με γυαλί , τα οποία οριοθετούν τους επιμέρους χώρους, εξασφαλίζοντας παράλληλα τη διείσδυση του φυσικού φωτός. Ταυτόχρονα, με τη χρήση των παραπάνω υλικών επιτρέπεται η δημιουργία ενός ευέλικτου χώρου που προσαρμόζεται στις ανάγκες των χρηστών, χωρίς να στερείται φωτεινότητας και αίσθησης επικοινωνίας. Η τοποθέτηση κουρτίνας συμβάλλει τόσο στη σκίαση, όταν αυτό επιθυμείτε από τους χρήστες, όσο και στη δημιουργία ενός αισθήματος ζεστασιάς και οικειότητας στον χώρο, παρέχοντας τη δυνατότητα ελέγχου του φωτισμού και της ιδιωτικότητας.
Το έργο μεταμορφώνει ένα παραμελημένο αρχιτεκτονική ορόσημο σε ένα καταφύγιο δημιουργικότητας, προσφέροντας στους καλλιτέχνες έναν χώρο απομόνωσης, έμπνευσης και έκφρασης, όπου μπορούν να δημιουργήσουν, αντλώντας έμπνευση από το διαρκώς μεταβαλλόμενο αστικό τοπίο.
Το De Bijenkorf, το παλαιότερο πολυτελές πολυκατάστημα στην Ολλανδία, αποτελεί σύμβολο κομψότητας και ιστορίας. Στην καρδιά του Άμστερνταμ, το εμβληματικό κτίριο ξεχωρίζει, φιλοξενώντας στην οροφή του έναν μικρό, αινιγματικό πύργο -μια αρχιτεκτονική λεπτομέρεια της οποίας ο αρχικός σκοπός παρέμενε άγνωστος για χρόνια. Σε μια προσπάθεια να αναδείξει αυτό το κρυμμένο στολίδι, η De Bijenkorf ανέθεσε τη δημιουργία ενός μοναδικού στούντιο για καλλιτέχνες- ενός εμπνευσμένου καταφυγίου που προορίζεται να καλλιεργήσει τη δημιουργικότητα σε όλες τις εκφάνσεις της.
07. Ανακαίνιση Βικτωριανής Κατοικίας στο Λονδίνο | Neiheiser Argyros
ek Issue: 277 | Μάιος 2023
Το έργο αφορά στην ανακαίνιση και επέκταση μιας κατοικίας Βικτωριανής εποχής στο Δυτικό Λονδίνο, υιοθετώντας μια μοντέρνα open plan κάτοψη, φέρνοντας περισσότερο φυσικό φως στο εσωτερικό και συνδέοντάς το λειτουργικά με μια μεγάλη αυλή στην πίσω πλευρά του οικοπέδου. Οι κοινόχρηστοι χώροι διημέρευσης διατάσσονται στον υπερυψωμένο όροφο, με τους ιδιωτικούς χώρους των υπνοδωματίων να βρίσκονται στο ισόγειο, όπου οι πλευρικές χωρικές επεκτάσεις και η σημειακή υποθεμελίωση επιτρέπουν τη διεύρυνση της έκτασης της κατοικίας και μεγιστοποιούν τη λειτουργικότητά της, για μια οικογένεια που μεγαλώνει.
Η υπάρχουσα πίσω αυλή ανασκάπτεται και αναδιαμορφώνεται με πεζούλες ώστε τα υπνοδωμάτια του ισογείου να έχουν άμεση πρόσβαση στον νέο κήπο. Με ανάλογη προσέγγιση, το μικρό προϋπάρχον μπαλκόνι μετατρέπεται σε ένα ευρύχωρο δώμα που συνδέει απρόσκοπτα τον υπερυψωμένο όροφο με τον κήπο. Κεραμικοί κυβόλιθοι στο έδαφος και ένας κόκκινος χειρολισθήρας ενισχύουν τη φυσική και οπτική συνέχεια μεταξύ του δώματος, του κήπου και της υποβαθμισμένης αυλής.
08. Golden Box στην Ιταλία | AMAA
Στόχος του έργου είναι ο σχεδιασμός ενός νέου χώρου διαβίωσης μέσα σε ένα υφιστάμενο διαμέρισμα, το οποίο χρονολογείται από τις αρχές του 20ού αιώνα, λειτουργόντας ως ένα καταφύγιο και προσφέροντας μια ήρεμη απόδραση από την έντονη ζωή της πόλης.
Με αφετηρία τον προβληματισμό γύρω από την έννοια της κατοικίας, ο σχεδιασμός ανατρέπει τη συμβατική διάταξη, καταργώντας όλους τους χώρους κυκλοφορίας από την κάτοψη ενώ ταυτόχρονα, δημιουργείται ένας ενιαίος όγκος διαστάσεων 5x5m, ο οποίος ενσωματώνει όλες τις απαραίτητες λειτουργίες. Η απομάκρυνση των υφιστάμενων χωρισμάτων και η αποκατάσταση του παλαιού ξύλινου δαπέδου συνέβαλαν στην τοποθέτηση του “χρυσού κουτιού”, το οποίο περιλαμβάνει την κουζίνα, το υπνοδωμάτιο, το μπάνιο και την περιοχή χαλάρωσης. Το έργο αντλεί έμπνευση από τους Jean Prouvé, Le Corbusier και Charlotte Perriand, καθώς και από τις ιδέες τους για χώρους διαβίωσης μικρής κλίμακας.
09. Ανακαίνιση Σοφίτας στο Άμστερνταμ | Firm Architects
Το έργο αφορά μια ιδιωτική κατοικία στο Άμστερνταμ, σχεδιασμένη για τη μέγιστη αξιοποίηση του διαθέσιμου χώρου. Βρίσκεται στη ζωντανή περιοχή De Pijp και καταλαμβάνει τον επάνω όροφο ενός κτιρίου, ο οποίος ήταν αρχικά μια σοφίτα ακατάλληλη για κατοίκηση.
Στόχος της ανακαίνισης ήταν η δημιουργία ενός ειλικρινούς αρχιτεκτονικού χώρου που θα αξιοποιούσε στο έπακρο την επιφάνεια του δαπέδου. Ο σχεδιασμός βασίστηκε στην ιδέα μιας νέας αρχιτεκτονικής “όψης” τοποθετημένης πάνω στην παλιά βάση του κτιρίου. Μια ζώνη από ακατέργαστη οπτοπλινθοδομή περιβάλλει το αρχικό τμήμα του χώρου, ενώ νέα δοκάρια προστίθενται στην κορυφή. Κεντρικό στοιχείο του σχεδιασμού αποτελεί μια “τομή” που διατρέχει οριζόντια τον χώρο σε ύψος 95cm από το δάπεδο. Κάτω από αυτήν, οι τοίχοι διατηρούν την αδρότητά τους, με εμφανή τούβλα και ακατέργαστα υλικά. Πάνω από τη γραμμή, όλα τα στοιχεία είναι νέα, επενδυμένα με επιχρισμένη τοιχοποιία.
10. Ανακαίνιση Διαμερίσματος στη Βαρκελώνη | 08014 arquitectura
Το ανακαινισμένο διαμέρισμα βρίσκεται σε ένα βιομηχανικό κτίριο της δεκαετίας του 1950 στην περιοχή Guinardo της Βαρκελώνης, το οποίο επανασχεδιάζεται και μετατρέπεται από έναν μικρό εργαστηριακό χώρο σε χώρο διημέρευσης. Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο της υφιστάμενης κατάστασης ήταν το κέλυφος του κτιρίου, το οποίο αποτελούνταν από δοκάρια και πλάκες από σκυρόδεμα καθώς και κεραμικούς θόλους, που είχαν εν μέρει καλυφθεί από τις προηγούμενες μετατροπές του χώρου. Η ανακαίνιση ξεκίνησε με την αφαίρεση όλων των επιπρόσθετων στοιχείων που έκρυβαν την αυθεντική αρχιτεκτονική του κτιρίου.
Η λειτουργική κάτοψη του χώρου επιτυγχάνεται με δύο έπιπλα-στοιχεία που ενισχύουν τη δομή με πλαίσια, υπογραμμίζοντας τη διαφορά μεταξύ του υφιστάμενου και του νέου, του μόνιμου και του εφήμερου. Ο χώρος οργανώνεται γύρω από αυτά τα δύο στοιχεία, τα οποία, χάρη στη διαπερατότητά τους, επιτρέπουν στο φυσικό φως να φτάσει μέχρι τις πιο απομακρυσμένες περιοχές του διαμερίσματος, ενώ ταυτόχρονα προσφέρουν και αποθηκευτικούς χώρους. Το λειτουργικό πρόγραμμα αναπτύσσεται σε τρεις κύριες περιοχές, στο πλαίσιο της διαφραγματικής οργάνωσης του χώρου.