Οι Neri&Hu είναι διεπιστημονικό αρχιτεκτονικό γραφείο, σε λειτουργία από το 2004, αποτελούμενο από τους συνεργάτες Lyndon Neri και Rossana Hu, με έδρα τη Σαγκάη και με ένα ακόμη γραφείο στο Λονδίνο. Το πολυβραβευμένο γραφείο (με πιο πρόσφατα βραβεία τα 2014 Designer of the year από το Wallpaper Magazine στο Λονδίνο και Hall of Fame 2013 από το Interior Design Magazine, στη Νέα Υόρκη των ΗΠΑ) έχει αναλάβει έργα αρχιτεκτονικής, πολεοδομίας, σχεδιασμού εσωτερικών χώρων, γραφιστικού και βιομηχανικού σχεδιασμού σε διεθνές επίπεδο. Με πολυπολιτισμική σύνθεση προσωπικού, που μιλά πάνω από 30 γλώσσες, οι Neri&Hu θέλουν να ανταποκριθούν σε ένα παγκόσμιο όραμα που να ενσωματώνει παράλληλες σχεδιαστικές τεχνικές, για ένα νέο παράδειγμα αρχιτεκτονικής.
Και οι δύο, ως απόφοιτοι αρχιτέκτονες, έχετε διδάξει στο μεταπτυχιακό τμήμα της αρχιτεκτονικής σχολής του πανεπιστημίου του Hong Kong, σας καλούν συχνά ως κριτές σε διάφορες αρχιτεκτονικές σχολές των ΗΠΑ, ενώ και οι δυο έχετε εργαστεί σε μεγάλα έργα στις ΗΠΑ και στην ευρύτερη περιοχή της Ασίας για διάφορα αρχιτεκτονικά γραφεία πριν την ίδρυση του δικού σας, λανσάροντας παράλληλα τη δική σας σειρά προϊόντων φωτισμού, επίπλωσης και διακόσμησης. Η πληθώρα των βραβείων που έχετε λάβει μπορεί να σημαίνει πώς επιτύχατε αυτή την πολυπόθητη ισορροπία μεταξύ θεωρητικής και πρακτικής εμπειρίας;
Θεωρούμε τους εαυτούς μας πολύ τυχερούς και ευλογημένους που ζούμε κάνοντας αυτό που αγαπάμε, δημιουργώντας μια επιχείρηση (πλατφόρμα), όπου και άλλοι σχεδιαστές μπορούν να εργαστούν κάνοντας επίσης αυτό που αγαπούν. Δεν ξέρουμε αν έχουμε καταφέρει αυτή την πολυπόθητη ισορροπία, καθώς κι εμείς νιώθουμε πως υπάρχουν πολλά πράγματα που δεν μπορούμε να κάνουμε, ή που θα θέλαμε να κάνουμε καλύτερα. Η επιχειρηματική, πρακτική πλευρά της αρχιτεκτονικής απομακρύνεται από τα παραδοσιακά μοντέλα και ψάχνουμε τρόπους να υποδεχτούμε αυτές τις αλλαγές.
Τα έργα σας μπορούν να χαρακτηριστούν κομψά. Πώς θα περιγράφατε τη σχεδιαστική σας μέθοδο, ως δίδυμο;
Η διεπιστημονική έρευνα αποτελεί μέρος της σχεδιαστικής μας μεθόδου. Είναι άρρηκτα συνυφασμένη με κάθε έργο από την αρχή.
Σε κάθε έργο, πάντα ξεκινάμε με τη σύλληψή του και διεξάγουμε εκτεταμένη έρευνα πάνω σε αυτό. Ακόμα είμαστε πολύ νέοι για να έχουμε μια συγκεκριμένη γλώσσα. Θεωρούμε ότι είναι σημαντικό να πειραματιζόμαστε και να ερευνούμε διαφορετικές σχεδιαστικές ιδέες. Σαφώς και υπάρχουν θέματα που πάντα διερευνούμε, θέματα διαστρωμάτωσης, διαφάνειας, υφής, πλαισίου και υλικότητας. Οπότε στην ουσία, κάποια από αυτά τα θέματα αποτελούν πάντα μέρος των έργων μας. Ερωτήματα πολιτισμού και αισθητικής φιλοσοφίας μας απασχολούν βαθιά και επίσης θέλουμε να σχετίσουμε αυτό που κάνουμε με την καθημερινότητα και το κοινό.
Και άλλα εθνικά χαρακτηριστικά γίνονται αντιληπτά στη δουλειά σας, όμως το αποτέλεσμα αναδίδει μια ξεχωριστή και λεπτή γεωμετρία, αναμφίβολα κινέζικη. Το να σχεδιάζετε με ρίζες στην ιστορία είναι προσέγγιση συνειδητή, βασισμένη στην εμπειρία σας;
Η δυτική αρχιτεκτονική παράδοση διαμορφώνει τη βάση της αρχιτεκτονικής μας παιδείας, αλλά πολιτιστικά είμαστε όντως Κινέζοι και υπάρχουν επιρροές, ειδικά στη δουλειά μας που βρίσκεται στην Κίνα. Επίσης μας αρέσει να εξετάζουμε την ντόπια κουλτούρα κάθε έργου μας, οπότε αυτή η προσέγγιση εξαρτάται από την τοποθεσία του.
Έχουμε συνείδηση του ποιοι είμαστε, όσον αφορά την προσωπική μας ταυτότητα και πώς αυτή μας επηρεάζει σχεδιαστικά, αλλά δεν προσπαθούμε καθόλου να είμαστε «Κινέζοι» στο σχεδιασμό μας. Κάθε πολιτιστικό στοιχείο θα πρέπει να αναδύεται φυσικά παρά να βγαίνει με το ζόρι. Η πολιτιστική ταυτοποίηση αποτελεί φυσικό επακόλουθο της δουλειάς του καθενός. Προτιμούμε πλέον να μένουμε μακριά από πολιτιστικές αναφορές σε σχέση με παλιότερα, ελπίζοντας να καθιερωθούμε ως ξεχωριστοί σχεδιαστές με τη δική μας φωνή. Με ρίζες στην κουλτούρα, χωρίς όμως αυτή να μας ορίζει.
Τα εσωτερικά σας φαίνονται καθορισμένα με ακρίβεια όσον αφορά τη θέα και τα σημεία εστίασης, σαν να είστε αποφασισμένοι να παρουσιάσετε στον χρήστη μια πολύ συγκεκριμένη σειρά οπτικών εμπειριών. Θα θέλατε να επεκταθείτε όσον αφορά αυτή την αυστηρή, σχεδόν χειρουργική μέθοδο;
Είναι το αποτέλεσμα της μεγάλης μας πειθαρχίας στο να εξελίξουμε τις ιδέες μας ως την παραμικρή λεπτομέρεια, εξετάζοντας διαφορετικά σημεία αναφοράς στη χωρική εμπειρία. Η εστίαση στη λεπτομέρεια είναι βασική για να δείξει κομψό ένα σχέδιο. Επίσης η προσοχή στην ακολουθία, τον τρόπο που κάποιος κινείται μέσα στο χώρο που σχεδιάζουμε, σε αντίθεση με τη θέασή του από ψηλά ως αντικείμενο. Το να βιώνουμε χώρους μας έχει γίνει εμμονή.
Η διακριτική απλότητα των γραμμών και η διαχείριση της μάζας στα κατασκευασμένα έργα σας τα ξεχωρίζουν από το περιβάλλον τους, δίνοντάς τους μια γαλήνια, αιθέρια νότα. Είναι μέρος του σχεδιαστικού σας στόχου αυτό;
Ποτέ δεν το είχαμε σκεφτεί υπό αυτή την οπτική. Κάθε έργο είναι διαφορετικό, αλλά όντως θέλουμε να βρούμε μια ισορροπία μεταξύ περιβάλλοντος και αυτού που χτίζουμε. Όσο πρέπει και όχι παραπάνω, έχει δυσκολία αυτό. Κάποιες φορές το επιτυγχάνουμε περισσότερο από άλλες. Υπάρχουν φορές που κοιτάζουμε ένα τελειωμένο έργο και λέμε μακάρι να το είχαμε κάνει με αυτόν ή τον άλλο τρόπο. κλπ. Πάντα ψάχνουμε έναν καλύτερο τρόπο για να επιτύχουμε την αρμονία με διαφοροποιήσεις.
Κατά παρέκκλιση της διακριτικής σας χρήσης ιστορικών στοιχείων, δεν διστάζετε μπροστά σε τολμηρές δηλώσεις, είτε είναι προσθετικές παρεμβάσεις, χρώματα, πατίνες ή επίπεδα ανάβασης, όπως στην πρότασή σας για την Όπερα και το Εκθεσιακό κέντρο στο Chengdu, ή στη συμμετοχή σας στη Biennale 2014 της Βενετίας. Υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο είδος ατμόσφαιρας που αποσκοπείτε να έχουν τα κτίριά σας;
Δεν υπάρχει τίποτα που να είναι γενικά κατάλληλο στην αρχιτεκτονική. Κάθε έργο έχει διαφορετικό σύνολο κριτηρίων και αντιμετωπίζει διαφορετικά θέματα, οπότε δεν προσπαθούμε να βρούμε το ίδιο ύφος ή ατμόσφαιρα σε κάθε κτίριο. Ωστόσο, υπάρχουν προσωπικά γούστα που καθοδηγούν τις σχεδιαστικές μας αποφάσεις, και πιθανόν αυτά να μορφοποιούν τη συνολική δουλειά, κάνοντας τα κτίρια να φαίνονται σαν να έχουν ομοιότητες προς σύγκριση.
Κύριε Neri, φοιτήσατε στην Καλών Τεχνών, αρχικά, επιθυμώντας να γίνετε ζωγράφος και μεταπηδήσατε στην αρχιτεκτονική για να συμφιλιώσετε το πάθος σας με τον πραγματιστικό ασιατικό ρεαλισμό του πατέρα σας. Πώς βλέπετε τα πράγματα στον ανατολικό κόσμο της τέχνης, θα λέγατε πως αυτός ο πραγματισμός έχει κάπως μετριαστεί; Φαντάζομαι πως οποιαδήποτε τύψη σχετικά με την απόφασή σας θα έχει επίσης απαλυνθεί;
Οι καιροί είναι πολύ διαφορετικοί τώρα και η γνώμη της κοινωνίας για τους καλλιτέχνες έχει αλλάξει δραματικά. Υπάρχει πράγματι μια αναγέννηση στην τέχνη που προέρχεται από την Ασία και όχι μόνο από την Κίνα ή την Κορέα, αλλά από νοτιοανατολικές χώρες όπως το Βιετνάμ, οι Φιλιππίνες και η Ταϋλάνδη. Πάντως αυτά τα φαινόμενα με ανησυχούν, καθώς ο μόνος λόγος πίσω από αυτή τη δεκτικότητα στους καλλιτέχνες στην επικρατούσα κοινωνία μας, εξακολουθεί να σχετίζεται με τις οικονομικές απολαβές της, αντί να βλέπει την τέχνη ως αντικείμενο προς ερέθισμα, αμφισβήτηση ή με την ελπίδα να αλλάξει τις ζωές μας.
Σε έναν κόσμο όπου συνεχώς ενθαρρυνόμαστε, ή ακόμα ωθούμαστε από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να αποκαλύψουμε τα πάντα για εμάς και την καθημερινή μας ρουτίνα, μπορείτε να προσδιορίσετε τη σημασία της διαφάνειας; Πόσο επιλεκτική θα πρέπει να είναι στην αρχιτεκτονική και πού θα πρέπει αυτή η άμβλυνση της διάκρισης μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου χώρου να σταματά;
Δεν υπάρχει μια απάντηση, ή μια σωστή απάντηση. Βλέπουμε τη διαφάνεια στα κτίρια ως κάτι ξεχωριστό από τη διαφάνεια στη ζωή. Στους χώρους, η διαφάνεια αυτή υπηρετεί έναν σκοπό και εφόσον χρησιμοποιηθεί με κατάλληλο τρόπο, μπορεί να αποκαλύψει πράγματα που έχουν ως συνέπεια ενδιαφέρουσες εμπειρίες ή προκαλούν την κοινωνική τάξη. Σε αυτές τις περιπτώσεις το αποτέλεσμα είναι πνευματικά τονωτικό, δίνει αξία στην αρχιτεκτονική ή το σχεδιασμό εσωτερικών χώρων. Στη ζωή, είναι τελείως προσωπικό θέμα. Πιστεύουμε πως σύντομα οι άνθρωποι θα κατανοήσουν ότι όλη αυτή η διαφάνεια είναι υπερβολική και πως στην ιδιωτικότητα θα δοθεί μεγαλύτερη αξία και θα γίνει περιζήτητη. Στο μέλλον η ιδιωτικότητα μπορεί να αποτελεί την υπέρτατη πολυτέλεια.
Maria Kalapanida, Architect MA AADipl