Petrās Architecture

Το αρχιτεκτονικό γραφείο Petrαs architecture ιδρύθηκε το 2013 στην Αθήνα από τον Τσαμπίκο Πετρά και έχει ξεχωρίσει, πέρα από το χτισμένο έργο του, για τις σημαντικές του διακρίσεις σε εθνικούς και διεθνείς αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς. Το γραφείο αναπτύσσει σύγχρονες τεχνολογίες σε σχέση με πατροπαράδοτες τεχνικές σχεδιασμού και αναζητά τη μεταβαλλόμενη χωρική εμπειρία μέσα από την απλότητα και την καθαρότητα των υλικών, τον βιοκλιματικό σχεδιασμό, την οικονομία και τον σεβασμό κάθε τόπου, συμβάλλοντας στη δημιουργία πολιτισμού.

Σ.Μ.: Το γραφείο ιδρύθηκε στην Αθήνα, στην πιο δύσκολη χρονική στιγμή της οικονομικής κρίσης, όταν οι δυνατότητες για χτισμένο έργο -ειδικά από νέους αρχιτέκτονες- ήταν ελάχιστες. Τι είδους απόφαση ήταν αυτή και με ποιες προοπτικές;

T.Π.: Στην περίοδο της οικονομικής κρίσης διέκρινα ότι ένας νέος αρχιτέκτονας είχε δύο βασικές διεξόδους για να ξεκινήσει την επαγγελματική του πορεία: Είτε να αναζητήσει εργασία σε αρχιτεκτονικά γραφεία του εξωτερικού, μέχρι τα πράγματα στην Ελλάδα να βελτιωθούν, είτε να παραμείνει στην Ελλάδα και να διεκδικήσει έργα μέσω ευρωπαϊκών και διεθνών διαγωνισμών. Η σύγχρονη εποχή του διαδικτύου αλλά και η ευρωπαϊκή μας ταυτότητα στην παρούσα συγκυρία το επέτρεπε, σε αντίθεση με προγενέστερες εποχές που ένα τέτοιο εγχείρημα θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο, αν όχι αδύνατο. Οι δύο διέξοδοι είχαν θετικά και αρνητικά και προφανώς και οι δύο κατευθύνσεις είχαν τις δυσκολίες τους. Επέλεξα την δεύτερη διέξοδο και πήρα μια απόφαση -ίσως περισσότερο από πείσμα και όχι από συγκεκριμένη στρατηγική -να μην εγκαταλείψω τον τόπο μου και να συμμετάσχω από την Ελλάδα σε διαγωνισμούς στο εξωτερικό, ως μια πράξη δημιουργικής ελευθερίας μέσα σε ένα δυσμενές περιβάλλον. Η αρχική προοπτική ήταν να διεκδικήσουμε κάποιο χρηματικό βραβείο για να εξασφαλίσουμε κάποια έσοδα, ενώ ταυτόχρονα θα δημιουργούσαμε ελεύθερα σε ένα πιο προοδευτικό περιβάλλον ως προς την αρχιτεκτονική κουλτούρα, καταθέτοντας την προσωπική μας αρχιτεκτονική ματιά.

Εν τέλει -τουλάχιστον για εμάς- τα πράγματα εξελίχθηκαν απρόσμενα καλά: Ξεκινήσαμε να έχουμε διαδοχικές διακρίσεις και βραβεία (το γραφείο έχει πάνω από 25 διακρίσεις και 7 Α’ Βραβεία), εξασφαλίσαμε εξωτερική χρηματοροή και μπήκαμε χωρίς να το καταλάβουμε σε έναν αγωνιστικό στίβο συνεχούς δημιουργίας, σχεδιασμού και ανάπτυξης. Αρχίσαμε να εξοικειωνόμαστε με μεγάλες κλίμακες σχεδιασμού και περίπλοκα κτιριολογικά προγράμματα μέσα από τα οποία αποκτήσαμε πολύ μεγάλη μελετητική εμπειρία. Οι διακρίσεις έφεραν μαζί δημοσιεύσεις και αναγνώριση και πλέον άρχιζαν να μας προσεγγίζουν σταδιακά ιδιοκτήτες για νέα έργα στην Ελλάδα, καθώς τα πράγματα άρχισαν όντως να βελτιώνονται. Σήμερα ολοκληρώνονται κάποια από τα Α’ Βραβεία που έχουμε λάβει, ενώ αυτή τη στιγμή σχεδιάζουμε και υλοποιούμε πάνω από 20 ιδιωτικά έργα μικρότερης αλλά και μεγαλύτερης κλίμακας.

Σ.Μ.: Υιοθετήσατε πολύ νωρίς έναν τρόπο οργάνωσης των μελετών με BIM. Πώς πήρατε αυτή την απόφαση και τι πλεονεκτήματα σας έδωσε;

T.Π. Πράγματι από την έναρξη του γραφείου εισάγουμε τον σχεδιασμό μέσω ΒΙΜ, ακριβώς γιατί η ομάδα στην αρχή ήταν πολύ μικρή και έπρεπε με κάποιον τρόπο να μπορούμε να παράγουμε μεγάλο όγκο σχεδιαστικής πληροφορίας σε μικρό χρόνο και με το μικρότερο κόστος για τους διαγωνισμούς. Η απόφαση ήρθε ως απάντηση σε αυτήν την πρώτη ανάγκη και όσο πέρναγε ο καιρός αξιοποιούσαμε όλο και περισσότερο τη λογική σχεδιασμού μέσω ΒΙΜ, κάτι το οποίο ευνοήθηκε από τον διαθέσιμο ελεύθερο χρόνο της αρχικής περιόδου και την ευχέρεια που είχαμε με τα τρισδιάστατα εργαλεία σχεδιασμού. Μέσω του ΒΙΜ έχουμε πλέον πολύ καλύτερη εποπτεία του τρισδιάστατου χώρου, του σκελετού και των δικτύων του κτιρίου, δυνατότητα πολλαπλών εναλλακτικών λύσεων, ταυτόχρονη εργασία σε ένα έργο χωρίς καθυστερήσεις στην επικοινωνία και σημαντική μείωση των σχεδιαστικών λαθών στις μελέτες και στην παραγωγή των κατασκευαστικών σχεδίων. Όλα τα παραπάνω μας δίνουν την δυνατότητα να συνθέτουμε και να σχεδιάζουμε με πολύ αποτελεσματικό τρόπο.

Σήμερα, μετά από τουλάχιστον 10 χρόνια ενασχόλησης με αυτή την τεχνολογία, έχουμε τυποποιήσει πλήρως τη διαδικασία σχεδιασμού σε όλα τα επίπεδα μελετών, έχουμε ενσωματώσει τεχνολογίες pointcloud για την καλύτερη κατανόηση της σχέσης του κτιρίου με το περιβάλλον του και ενώ είμαστε μια ομάδα με έναν πυρήνα περίπου 10 ατόμων, έχουμε τουλάχιστον διπλάσια -ίσως και περισσότερη- παραγωγική δυνατότητα, γεγονός που μας επιτρέπει να είμαστε ανταγωνιστικοί και διαθέσιμοι για όποιον ενδιαφέροντα διαγωνισμό θα προκηρυχθεί, παρά τον καθημερινό φόρτο των τρεχόντων έργων.

Σ.Μ.: Σημαντικό κομμάτι της δραστηριότητας του γραφείου είναι οι αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί, με έμφαση σε εκείνους που διεξάγονται στο εξωτερικό. Πού θεωρείτε ότι πάσχει το πλαίσιο διεξαγωγής τους στην Ελλάδα και τι θα μπορούσε να γίνει καλύτερα, σε σχέση με την εμπειρία σας σε άλλες χώρες; Μελλοντικά, τι είδους κίνητρα μπορεί να έχει ένα αρχιτεκτονικό γραφείο για να συμμετέχει σε μια τέτοια διαδικασία, η οποία είναι -αρχικά- απλήρωτη;

T.Π.: Θεωρώ ότι πρέπει άμεσα να αυξηθούν σημαντικά τα βραβεία και οι αμοιβές των μελετών ώστε οι αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί να είναι πραγματικά ελκυστικοί από μεγαλύτερο μέρος αρχιτεκτόνων και με κάποιον τρόπο να διασφαλίζεται η υλοποίηση των έργων ώστε να έχει ουσιαστικό νόημα και η συμμετοχή. Θεωρώ επίσης αρνητικό ότι οι προκηρύξεις για τα πολύ σημαντικά δημόσια έργα δεν ανοίγονται στην ευρωπαϊκή ή τη διεθνή σκηνή.

Με μεταφρασμένες προκηρύξεις και παρουσία από διεθνείς κριτές, ώστε να προσελκύσουν δημιουργούς διεθνώς και να ανεβάσουν το επίπεδο της διοργάνωσης, ενώ το αντίστροφο συμβαίνει εδώ και χρόνια σε όλη την Ευρώπη. Πολλά από τα σπουδαία αρχιτεκτονικά γραφεία σε όλο τον κόσμο που βλέπουμε σήμερα και πριν χρόνια δεν γνώριζε κανείς, αναδείχθηκαν και απογειώθηκαν μέσα από διακρίσεις σε αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, αυτό νομίζω τα λέει όλα.

Διαβάστε την πλήρη συνέντευξη στο τεύχος ek 275 | Μάρτιος 2023.