10 Picks for Earth-Sheltered Houses

Η συντακτική ομάδα του ek magazine συγκέντρωσε δέκα αρχιτεκτονικά έργα, που έχουν παρουσιαστεί τόσο σε προηγούμενα έντυπα τεύχη όσο και στην ιστοσελίδα του περιοδικού. Τα έργα αυτά παρουσιάζουν εξαιρετικούς σχεδιασμούς υπόσκαφων κτιρίων.

Στην Αλυκή, στη νότια ακτή της Πάρου, διαδοχικοί χτισμένοι όγκοι ενσωματώνονται στο ανάγλυφο του εδάφους και εξαφανίζονται χωρίς να είναι ορατοί από ψηλά, δημιουργώντας ένα πέτρινο συγκρότημα κατοικιών μέσα σε ένα τοπίο άγριας ομορφιάς το οποίο διατηρήθηκε αναλλοίωτο. Κάτω από την οδό πρόσβασης, η ήπια πλαγιά διαμορφώνεται σε τρία επίπεδα από ξερολιθιά, κατάλοιπα ενός μακρινού, αγροτικού παρελθόντος. Η βλάστηση είναι πυκνή και χαμηλή, χαρακτηριστική της Πάρου. Η μοναδική αυτή τοπογραφία έγινε οδηγός σε ολόκληρη τη σύνθεση, με το κτίριο να κατασκευάζεται υπόσκαφο και τις στέγες να ενσωματώνονται στην πλαγιά. Προσεκτικά εκτελεσμένες σχισμές σηματοδοτούν τις εισόδους, τις βεράντες και τις σκιερές αυλές, προστατευμένες από τον άνεμο.

Η σύγχρονη κατοικία βρίσκεται σε μια από τις αδόμητες παράκτιες περιοχές της Καλιφόρνιας με εξωτικό τοπίο άγριας ζωής, και αποτελεί παράδειγμα μιας ισορροπημένης οικιστικής ανάπτυξης και οικολογικής διατήρησης. Ο ξενώνας,170m2, χτίζεται σε μια απότομη πλαγιά, διατηρώντας ένα χαμηλό οπτικό και περιβαλλοντικό αντίκτυπο στο φυσικό τοπίο. Σχεδιασμένο ως ένα χαμηλό, μονώροφο κτίριο με πράσινη στέγη, η κατοικία προσδίδει πανοραμική θέα προς στον Ειρηνικό Ωκεανό καθώς και στους παρακείμενους λόφους, ενώ μια σειρά από εκτεταμένα επίπεδα σε πρόβολο αποτελούν χαρακτηριστικές αρχιτεκτονικές μορφές και παρέχουν άμεση θέα στο υποκείμενο φαράγγι. Σε μια προσπάθεια να αμβλυνθεί η γραμμή μεταξύ του δομημένου και του αδόμητου στοιχείου, η κατοικία σχεδιάζεται ως μια “γυάλινη χερσόνησος”, με γυάλινα ανοιγόμενα κουφώματα τριών κατευθύνσεων τα οποία ενσωματώνουν αρμονικά το κτίριο στο τοπίο. Η παλέτα των υλικών αποτελείται από εξαιρετικά ανθεκτικά στις καιρικές συνθήκες υλικά, όπως το μέταλλο, το εμφανές σκυρόδεμα και το γυαλί, ενώ τα έπιπλα και τα φωτιστικά είναι κατασκευασμένα από ζεστό ξύλο καρυδιάς.

H υπόσκαφη κατοικία βρίσκεται στη δυτική πλευρά της Κέας, στη θέση ενός συγκροτήματος παλιών πέτρινων αποθηκών που ήταν χτισμένες πάνω στη θάλασσα, αξιοποιώντας τον απάγκιο όρμο για τη μεταφορά εμπορευμάτων με βάρκες. Μετά και την τελευταία της μετατροπή, σε εστιατόριο, οι χώροι του συγκροτήματος επανασχεδιάστηκαν στο σύνολό τους ώστε να εξυπηρετούν τις ανάγκες μιας ήσυχης καλοκαιρινής διαβίωσης, προστατευμένης μέσα στο έδαφος. Η πρόσβαση γίνεται από την ψηλότερη πλευρά του οικοπέδου, μέσα από μία ελαφριά ράμπα που οδηγεί στο εσωτερικό της γης, ορίζοντας τον κεντρικό άξονα κυκλοφορίας. Η γυάλινη περιστροφική πόρτα ανοίγει προς έναν εσωτερικό κήπο με υποβλητικό φωτισμό από την οροφή, στη θέση των σκοτεινών παλιών μαγειρείων. Στο σημείο αυτό η κίνηση διακλαδώνεται και έρχεται από τη μία πλευρά κοντά στην όψη, σε έναν ενιαίο χώρο διημέρευσης με κουζίνα, τραπεζαρία και καθιστικό που επικοινωνεί άμεσα με την αυλή μέσα από μεγάλα συρόμενα ανοίγματα, ενώ από την άλλη οδηγεί σε δύο ensuite υπνοδωμάτια, πίσω από έναν καμπύλο πέτρινο τοίχο με στενά, γραμμικά παράθυρα και κούπολες που φωτίζουν τους βοηθητικούς χώρους.

Η κατοικία στη θέση “Κοράκια”, στον δρόμο από την Παροικιά προς το αεροδρόμιο, εντάσσεται στο φυσικό τοπίο μιας πλαγιάς με θέα τα νησάκια και τις βραχονησίδες ανάμεσα στην Πάρο και την Αντίπαρο. Η μορφολογική αυστηρότητα που επιβάλλει η υπόσκαφη κατασκευή της, ο προσανατολισμός καθώς και η πανοραμική θέα προς τη δύση και το Αιγαίο, καθόρισαν τους βασικούς άξονες της αρχιτεκτονικής λύσης. Έτσι, οργανώθηκε ένα εσωτερικό και εξωτερικό περιβάλλον το οποίο αποκαλύπτει σταδιακά τα μυστικά του, φέρνοντας τους κατοίκους σε διαρκή διάλογο με τον δομημένο χώρο και τη φύση. Μία υπόσκαφη κατοικία εξ ορισμού διαθέτει μόνο μία όψη. Κατά συνέπεια, η επιθυμία για πέντε en suite υπνοδωμάτια -ένα master bedroom, ένα master guest room και τρία απλά- καθώς και για ενιαίο χώρο διημέρευσης με καθιστικό, τραπεζαρία και κουζίνα, επέβαλαν τη γραμμική ανάπτυξη ώστε όλοι οι χώροι κύριας χρήσης να εκμεταλλεύονται την επιβλητική θέα που προσφέρει η τοποθεσία.

Το έργο τοποθετείται σε ένα ορεινό τοπίο καλυμμένο με άγριους θάμνους και ελαιόδεντρα στη Λευκάδα, προσφέροντας μια από τις ωραιότερες πανοραμικές θεάσεις του νησιού. Με βασική πρόθεση η κατοικία να σχεδιαστεί ως ένα “καταφύγιο πνευματικής ανάτασης“, η σύνθεση συγκροτήθηκε από υπόσκαφους και ημιυπέργειους όγκους που αλληλοσυντάσσονται στο οικόπεδο, μειώνοντας έτσι την ορατότητα της κατοικίας από τη θάλασσα. Το έργο αναπτύσσεται γραμμικά σε δύο επίπεδα, ακολουθώντας την καμπυλότητα του ανάγλυφου. Με την είσοδο στην κατοικία εκκινείται μια συνθήκη εξερεύνησης, όπου το βλέμμα στρέφεται προς το τοπίο και τις απαστράπτουσες αντανακλάσεις της θάλασσας. Οι καμπυλωτές γραμμές συνοδεύουν σταδιακά την ανακάλυψη των χώρων, ενώ βασικός στόχος του σχεδιασμού είναι η απρόσκοπτη επέκταση των εσωτερικών σε μια πληθώρα εξωτερικών ζωνών διημέρευσης, όπως οι βεράντες, οι ημιυπαίθριοι χώροι, η πλατεία της πισίνας και η αυλή.