GFRA Architects

Οι GFRA architecture δημιουργήθηκαν το στην Αθήνα από τους αρχιτέκτονες Τάσο Γούση, Joost Frijda και Έντυ Ρόμπερτς, ενώ από το μέλος της ομάδας είναι και η Φωτεινή Αναγνώστου. Ο διεθνής χαρακτήρας του γραφείου οδηγεί σε διαρκή αναζήτηση νέων ιδεών και μορφών, τόσο σε μεγάλης όσο και σε μικρής κλίμακας κτίρια, καθώς και στην ανάγκη να δοθεί ένα “Ευρωπαϊκό πνεύμα“ στην αρχιτεκτονική. Μέσα από μια ρεαλιστική προσέγγιση και στενή συνεργασία με τους σύμβουλους μηχανικούς, αλλά δίνοντας επίσης ιδιαίτερη βάση στις επιθυμίες και ανάγκες του πελάτη, στόχος του γραφείου είναι η ανύψωση της ποιότητας του σχεδιασμού και της τεχνολογίας της αρχιτεκτονικής στον μέγιστο δυνατό βαθμό.

Σ.Μ.: Ιδρύσατε το γραφείο σας στην Ελλάδα λίγο πριν την οικονομική κρίση και παρακολουθήσατε την εξέλιξη της εγχώριας αρχιτεκτονικής μέχρι σήμερα, με τις καταβολές σας όμως να βρίσκονται στο εξωτερικό. Τι είναι αυτό που έχει αλλάξει σύμφωνα με τη δική σας αντίληψη ανάμεσα στο “πριν“ και το “μετά“;

GFRA: Η αρχιτεκτονική μετά την οικονομική κρίση αναβαθμίζεται. Παρατηρείται βελτίωση της ποιότητας του σχεδιασμού αλλά και της κατασκευής με στόχο την ανταγωνιστικότητα καθώς και ένας πιο οργανωμένος και ολοκληρωμένος τρόπος σχεδιασμού, προκειμένου να ελέγχεται καλύτερα ο προϋπολογισμός του κάθε έργου. Σημαντικό είναι επίσης ότι μετά την κρίση καταργήθηκε η έννοια των μεγάλων και γνωστών αρχιτεκτόνων, καθώς θεωρήθηκαν “πολυτέλεια” και δόθηκε χώρος σε νεότερους επαγγελματίες να αναδειχθούν και να εξελιχθούν. Επιπλέον αναπτύχθηκε, για λόγους οικονομίας, η έννοια της επανάχρησης, η οποία έδωσε μεγάλη ώθηση στις ανακαινίσεις, επιτρέποντας σε αυτούς τους νέους αρχιτέκτονες να προτείνουν φρέσκες, καινοτόμες ιδέες.

Σ.Μ.: Έχετε υλοποιήσει αρκετά έργα διαμόρφωσης πρεσβειών, ξεκινώντας από την Ολλανδική. Πώς επεξεργαστήκατε τα στοιχεία που διαφοροποιούν μία πρεσβεία από ένα τυπικό κτίριο γραφείων;

GFRA: Η πρεσβεία είναι ένα κτίριο που θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί ως κτίριο γραφείων, αλλά έχει κάποιες σημαντικές ιδιαιτερότητες. Καταρχάς μια πρεσβεία εκφράζει την ανάγκη της χώρας της για αντιπροσώπευση. Επομένως το κτίριό της θα πρέπει με κάποιο τρόπο να δείχνει την “εθνικότητά” της με διακριτά στοιχεία επιλεγμένα από την παράδοση, τον πολιτισμό, τις συνήθειες της χώρας που εκπροσωπεί. Είναι λοιπόν σημαντικό να προηγηθεί έρευνα σε διάφορους τομείς: αρχιτεκτονική, τέχνη, φιλολογία, μόδα, φαγητό κτλ. Τα στοιχεία αυτά απλοποιούνται, αναλύονται σε σχήματα, λέξεις, χρώματα και γίνονται έμπνευση για τον σχεδιασμό, είτε αυτούσια, είτε μεταφρασμένα με αρχιτεκτονικούς όρους. Μια επιπλέον ιδιαιτερότητα του κτιρίου μιας πρεσβείας σε σχέση με ένα απλό κτίριο γραφείων είναι πως η πρεσβεία χρειάζεται να είναι άμεσα προσβάσιμη και ανοικτή στο κοινό αλλά ταυτόχρονα πρέπει να τηρεί συγκεκριμένους όρους ασφάλειας και ελέγχου.

Σ.Μ: Τα σχολικά κτίρια είναι μία τυπολογία την οποία έχετε μελετήσει αρκετά, είτε σε διαγωνισμούς είτε σε υλοποιημένα έργα, όχι όμως στην Ελλάδα. Τι ήταν αυτό που σας οδήγησε στο να αναλάβετε τέτοια έργα στο εξωτερικό και τι θα θέλατε να δείτε σε ένα σχολικό κτίριο εδώ;

GFRA: Μελετήσαμε και επιβλέψαμε την κατασκευή ενός σχολικού συγκροτήματος στο Δυρράχιο. Ήταν ένα έργο το οποίο αναλάβαμε με ιδιαίτερο ενθουσιασμό, αφενός γιατί το να σχεδιάζεις για παιδιά είναι από μόνο του ένα θέμα ενδιαφέρον και αφετέρου γιατί στην Αλβανία δεν υπήρχε αυτό που υπάρχει στην Ελλάδα: μια καθορισμένη φόρμα, μια τυπικότητα στη μορφή των σχολικών κτιρίων. Προφανώς υπήρχαν παλαιότερα σχολικά κτίρια αλλά πλέον η χώρα ήταν σε φάση αναγέννησης και ανάπτυξης, παραμένοντας ανοιχτή σε κάθε νέα ιδέα και καινοτομία. Έτσι, βρήκαμε ένα γόνιμο έδαφος για να υλοποιήσουμε τα πιστεύω μας για την αρχιτεκτονική της εκπαίδευσης, τα οποία θα θέλαμε να δούμε και στα ελληνικά σχολικά κτίρια. Φανταζόμαστε ένα φιλικό και άνετο εσωτερικό, με χώρους φωτεινούς και ευάερους, ευχάριστους για τους μαθητές.

Mετά την κρίση καταργήθηκε η έννοια των μεγάλων και γνωστών αρχιτεκτόνων, καθώς θεωρήθηκαν “πολυτέλεια“ και δόθηκε χώρος σε νεότερους επαγγελματίες να αναδειχθούν και να εξελιχθούν. Επιπλέον αναπτύχθηκε, για λόγους οικονομίας, η έννοια της επανάχρησης, η οποία έδωσε μεγάλη ώθηση στις ανακαινίσεις. Eκεί, ενσωματώνονται περισσότερες λειτουργίες από τις καθιερωμένες, όπως εργαστήρια, βιβλιοθήκες, τραπεζαρία και αίθουσες εκδηλώσεων με κατάλληλο εξοπλισμό. Οι χώροι διαλείμματος περιλαμβάνουν άνετα καθιστικά και παιχνίδια και η αυλή δεν περιορίζεται σε ένα γήπεδο αλλά διαθέτει φύτευση και κήπο. Φυσικά θα πρέπει να είναι εύκολα προσβάσιμο σε όλους και να αξιοποιεί τις αρχές του βιοκλιματικού σχεδιασμού. Το ίδιο το κτίριο θα μπορεί να λειτουργεί ως τοπόσημο της εκάστοτε γειτονιάς εκφράζοντας τον ρόλο του σχολείου, που δεν είναι απλά η εκπαίδευση αλλά και η ένταξη στην κοινωνία.

Διαβάστε την πλήρη συνέντευξη στο τεύχος ek 289 | Ιούλιος-Αύγουστος 2024