Τραπεζοκαθίσματα
Το ζήτημα της διάθεσης τμημάτων του δημοσίου χώρου από τις δημοτικές αρχές για τραπεζοκαθίσματα επιχειρήσεων εστίασης έχει απασχολήσει κατά καιρούς τον τύπο, κυρίως λόγω της μεγάλης έκτασης που καταλαμβάνουν.
Είναι γεγονός ότι, την περίοδο του κορονοϊού, αποδοθήκαν στις επιχειρήσεις τέτοιας έκτασης επιφάνειες που δημιουργήσαν ακόμη και προβλήματα ελεύθερης προσπέλασης, με πλήρη κατάληψη πεζοδρομίων, πεζοδρόμων ή μικρών πλατειών. Επανήλθε, αλήθεια, ποτέ μετά την περίοδο κορονοϊού το -λόγω έκτακτης ανάγκης- επιπλέον αυτό τμήμα στους πολίτες;
Είναι επίσης γεγονός ότι τα τραπεζοκαθίσματα έχουν ανάγκη κατασκευών σκίασης που θα έπρεπε να αντιμετωπίζονται από την πολιτεία ως στοιχεία του αστικού εξοπλισμού, δεσμεύοντας με αυστηρές προδιάγραφες τους επιχειρηματίες για το είδος, το χρώμα και τη μορφή τους. Ωστόσο, ανομοιόμορφα στέγαστρα, πέργκολες ή ομπρέλες κατακλύζουν τον δημόσιο χώρο, επεμβαίνοντας -κάποτε βάναυσα- στην εικόνα της πόλης και στον χαρακτήρα κεντρικών πλατειών ή και θαλάσσιων μετώπων τουριστικών προορισμών.
Αν στα προηγούμενα προστεθούν και οι κάθε λογής αυθαίρετες περιμετρικές επεμβάσεις (από πλαστικές μεμβράνες μέχρι πλήρη υαλοστάσια) προκειμένου να δημιουργούνται συνθήκες κλειστών εσωτερικών τους χειμερινούς μήνες, το πρόβλημα επιδεινώνεται σημαντικά.
Σε πολλές μνημειακές, ιστορικές πλατείες της Ευρώπης, οι κατασκευές αυτές απαγορεύονται, όπως για παράδειγμα στην πλατεία του Αγίου Μάρκου, στη Βενετία. Τα τραπεζοκαθίσματα είναι υπαίθρια χωρίς καν σκίαστρα, πόσο μάλλον περίκλειστες «αίθουσες» που διπλασιάζουν συχνά τα τετραγωνικά μέτρα των επιχειρήσεων, εις βάρος του δημοσίου χώρου. Σε ιστορικές πλατείες της Ελλάδας, όταν αυτές οι κατασκευές είναι απαραίτητες, θα πρέπει να αποτελούν αντικείμενο υψηλής ποιότητας αρχιτεκτονικού σχεδιασμού και υλοποίησης.
Αν και υπάρχουν αρκετές εταιρείες στην Ελλάδα και την Ευρώπη που παρέχουν καλοσχεδιασμένα σχετικά προϊόντα, το πρόβλημα δεν είναι απλώς ζήτημα επιλογής του πλέον κατάλληλου. Η διάταξη των στεγάστρων -που σχετίζεται άμεσα και με την έκταση που καταλαμβάνουν- αλλά κυρίως η εξασφάλιση της αίσθησης ότι πρόκειται για εφήμερες, αναστρέψιμες, ελαφριές κατασκευές, είναι εξαιρετικής σημασίας για την εικόνα της πόλης, όπως επίσης και η συντήρηση τους.
Ίσως όμως είναι σημαντικότερη να παραμένει η εγρήγορση και η αποτελεσματική επέμβαση της πολιτείας σε κάθε μορφής αυθαιρεσία: Η επιβολή του νόμου σε περιπτώσεις βανδαλισμών, προσθηκών ή καταπατήσεων δεν είναι ζήτημα της αρχιτεκτονικής.
Χωρίς αυτήν, ακόμα και η αρτιότερη κατασκευή δεν είναι ικανή να ανατρέψει του ευτελισμό του δημόσιου χώρου.
Αριάδνη Βοζάνη
