Προσδοκίες για το 2024
Στην αυγή της νέας χρονιάς ας κάνουμε την ευχή να προχωρήσουν μελέτες και έργα που έχουν ήδη ανακοινωθεί και θα συμβάλουν στη βελτιστοποίηση της αισθητικής και της λειτουργίας του αστικού περιβάλλοντος. Δεν είναι λίγα τα κτιριακά έργα καθώς και τα έργα αναπλάσεων δημόσιων χώρων που προσδοκούμε να υλοποιηθούν μετά τις ανακοινώσεις βραβεύσεων αρχιτεκτονικών διαγωνισμών.
Στην Αθήνα, ιδιαίτερα, οι μελέτες τόσο της επέκτασης του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου όσο και του νέου Αρχαιολογικού Μουσείου Αθηνών οφείλουν να παραδοθούν μέσα στο 2024 προκειμένου να δημοπρατηθούν σύμφωνα με τα ανακοινωμένα χρονοδιαγράμματα. Η δυνατότητα να προχωρήσουν οι μελέτες των βραβευμένων προτάσεων για επτά νέες πλατείες-σταθμούς Μετρό στο κέντρο της πόλης αποτελεί μοναδική ευκαιρία για την αναβάθμισή της. Θα ήταν, επίσης, εξαιρετικά σημαντικό να προκηρυχθούν αρχιτεκτονικοί διαγωνισμοί και για τους υπολοίπους δημοσίους χώρους-σταθμούς Μετρό της Γραμμής 4 που κατασκευάζονται εκτός του Δήμου Αθηναίων, με όρους και προδιαγραφές συμμετοχής που να εξασφαλίζουν στον μέγιστο βαθμό την επιτυχία τους.
Η χαμηλή συμμετοχή υποβολής προτάσεων στους περισσότερους από τους επτά παραπάνω διαγωνισμούς είναι ερμηνεύσιμη, αναδεικνύοντας παράλληλα την επείγουσα ανάγκη να αναθεωρηθεί και η σχετική νομοθεσία προς την κατά το δυνατόν βελτιστοποίησή της. Είναι όμως μόνο προς όφελος της πόλης και της αρχιτεκτονικής η προκήρυξη σχετικών διαγωνισμών. Η απουσία σχεδιασμού σε ήδη υλοποιημένους σταθμούς-πλατείες είναι εκκωφαντική, ειδικά σε κεντρικής σημασίας δημόσιους χώρους της Αθήνας όπου υπήρχε κάθε δυνατότητα για μια υψηλής ποιότητας ανάπλασής τους.
Όσο στην Ελλάδα αναμένουμε μελέτες να σχεδιαστούν, εγκριθούν και υλοποιηθούν, σε γειτονικές χώρες εμβληματικά κτίρια και δημόσιοι χώροι υποδειγματικά κατασκευασμένοι αλλάζουν καθοριστικά το αστικό τοπίο, δίνοντας την ευκαιρία κριτικής τους αποτίμησης από έγκυρους συντάκτες και αρθρογράφους στον ημερήσιο και εβδομαδιαίο τύπο.
Η απουσία -εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων- συγκροτημένου κριτικού λόγου για την αρχιτεκτονική στην Ελλάδα, πέρα από πολιτικές ή άλλες σκοπιμότητες, είναι μια πραγματικότητα. Η δημοσίευση θεμάτων στον τύπο για την αρχιτεκτονική εξαντλείται κυρίως σε ρεπορτάζ ή στην ανάδειξη αντιδικιών σε σχέση με συγκεκριμένα έργα, όπως διατυπώνεται -συνηθέστατα με εμπάθεια- στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Θα ήταν ευχής έργο λοιπόν και συμβολή στην άνοδο του πολιτισμικού μας επιπέδου συλλογικά η ανάπτυξη και δημοσιοποίηση υψηλού επιπέδου κριτικών κειμένων για την αρχιτεκτονική και την πόλη.
Αριάδνη Βοζάνη
