ek magazine 292 | Νοέμβριος 2024

Χωρίς κανόνες

Από τη στήλη αυτή έχουμε συχνά επισημάνει ότι, για να δούμε ανάλογης ποιότητας έργα αρχιτεκτονικής δημόσιου χώρου με αυτά που θαυμάζουμε στο εξωτερικό, δεν μας λείπουν ικανοί αρχιτέκτονες. Όσο όμως η πολιτεία δεν διασφαλίζει τις θεσμικές εκείνες διαδικασίες ανάθεσης, έγκρισης και υλοποίησης των έργων, παρεμβαίνοντας ανάλογα με την προσωπική γνώμη και συχνά το «γούστο» ή το συμφέρον των εκπροσώπων της -και ειδικότερα των εκάστοτε δημάρχων- ας μην ελπίζουμε.
Η σύγκρουση συμφερόντων και απόψεων διατρέχει, όμως, κάθε κλίμακα σχεδιασμού στην Ελλάδα. Και, ως έναν βαθμό, είναι κατανοητή και αναμενόμενη. Το πρόσφατο παράδειγμα του χωροταξικού σχεδίου που κατατέθηκε για δημόσια διαβούλευση, εγείροντας αντιρρήσεις από όλους τους άμεσα ή έμμεσα ενδιαφερομένους φορείς και οργανώσεις, είναι χαρακτηριστικό. Το χωροταξικό σχέδιο αφορά, μεταξύ άλλων, στην έκταση και το είδος της τουριστικής και οικοδομικής ανάπτυξης κάθε περιοχής της χώρας. Είναι δεδομένη η σύγκρουση μεταξύ των φορέων προστασίας του περιβάλλοντος και εκείνων που διεκδικούν την τουριστική και οικοδομική ανάπτυξη. Στη συγκεκριμένη περίπτωση κανείς δεν μοιάζει ικανοποιημένος, με το χωροταξικό σχέδιο να αποτελεί κυριολεκτικά πεδίο βολής αντιδράσεων ακόμη και από τον τουριστικό κλάδο, που το θεωρεί περιοριστικό!
Σύμφωνα με δημοσιεύματα στον ημερήσιο τύπο, υπάρχει πολύ μεγαλύτερο επενδυτικό ενδιαφέρον στον κλάδο των ακινήτων απ’ όσο των ξενοδοχείων. Με δεδομένο ότι η αύξηση ξενοδοχειακών κλινών είναι μόνο 3,5% ενώ εκείνη των κλινών βραχυχρόνιας μίσθωσης 20%, το ενδιαφέρον μετατοπίζεται σε ανεξάρτητες οικοδομές (βίλες) στις περιοχές εκτός σχεδίου δόμησης όπου το νέο χωροταξικό προωθεί παράλληλα την κατασκευή μεγάλων τουριστικών εγκαταστάσεων.
Είναι απογοητευτικό ότι στη χώρα όπου ο τουρισμός θεωρείται βασικός οικονομικός μοχλός δεν υπάρχουν μέχρι σήμερα κανόνες για τη χωρική του ανάπτυξη. Για την εκπόνηση του νέου χωροταξικού σχεδίου, ωστόσο, πέραν της ανάγκης επικαιροποίησης των δεδομένων, είναι επιτακτικό να προσδιοριστεί τόσο το είδος όσο και το εύρος της τουριστικής και οικοδομικής ανάπτυξης στην οποία στοχεύει το κράτος ώστε να μη ζημιωθεί ανεπανόρθωτα ο τόπος.
Η ανάπτυξη του τουρισμού μπορεί να επιτευχθεί με κανόνες, με πρόβλεψη και εκσυγχρονισμό των υποδομών και των όρων δόμησης, αλλά δεν μπορεί να νοηθεί χωρις την προστασία του μοναδικού τοπίου και των αρχαιολογικών χώρων της Ελλάδας που εν τέλει αποτελούν και τις βασικές αιτίες της τουριστικής της κίνησης και επισκεψιμότητας.

Αριάδνη Βοζάνη