Όντας Διευθύνων Σύμβουλος (CEO) της εταιρίας iF International Forum Design, πώς εμπλακήκατε επαγγελματικά με τον χώρο του design;
Νωρίτερα στην καριέρα μου, από τo 1981 ως το 1998, είχα απασχοληθεί στις διεθνείς εμπορικές εκθέσεις της παγκοσμίου φήμης HANNOVER FAIR, της εταιρίας που ίδρυσε το iF το 1953 και που το φιλοξενούσε στις εκθεσιακές της εγκαταστάσεις. Είχα ακούσει λοιπόν για το iF, αλλά δε γνώριζα τι ακριβώς ήταν. Το υπόβαθρό μου είναι στο μάρκετινγκ όχι στο design. Το καλοκαίρι του 1995, το πρώην αφεντικό μου και διευθύνων σύμβουλος της HANNOVER FAIR μου ζήτησε να ρίξω μια ματιά στο iF καθώς οικονομικά δεν τα πήγαινε καλά. Έτσι για πρώτη φορά συναντήθηκα με σχεδιαστές όπως οι Dieter Rams, Herbert Schultes και Richard Sapper για να μάθω τι σκέφτονταν για το iF. Οι απαντήσεις τους, καθώς και οι αντιλήψεις τους σχετικά με το design, με γοήτευσαν. Γύρισα στο Διευθύνοντα Σύμβουλο και του είπα ότι πιστεύω πως είναι διαχειρίσιμο. Και φυσικά, μου ζήτησε να αναλάβω την πρόκληση του να διευθύνω το iF. Το έτρεχα παράλληλα με τη δουλειά μου στη HANNOVER FAIR για σχεδόν τρία χρόνια, έως ότου χρειάστηκε να διαλέξω ανάμεσα στα δύο – ευτυχώς επέλεξα το πρώτο.
Κατά την άποψή σας, πώς έχει επηρεάσει η τεχνολογική πρόοδος το αρχικό μότο περί «Καλής μορφής» της σχολής του Bauhaus που τιμάται ακόμα από το ίδρυμά σας;
Το design σήμερα επηρεάζει πιο πολύ από ποτέ. Και η σύμβαση περί καλής μορφής του Bauhaus ισχύει ακόμα. Όμως η τεχνολογία και διάφοροι άλλοι παράγοντες έχουν αλλάξει το ρόλο του σχεδιασμού. Ενώ κάποιες δεκαετίες πριν το design αφορούσε τη μαζική παραγωγή, σήμερα με πολλούς τρόπους υπηρετεί την ατομικότητα. Κάποιοι θα φτάσουν να πουν πως «όλοι μπορούν να γίνουν σχεδιαστές», σας λέω όμως ότι αυτό δεν στέκει. Σαφώς και καθένας μπορεί να επιλέξει το σχέδιο των κορδονιών του, σημαίνει όμως αυτό ότι τα έχει σχεδιάσει; Και βέβαια όχι. Χρειάζεται σκληρή μελέτη και δουλειά για να φτάσει κανείς το υψηλότερο επίπεδο δεξιότητας και ικανότητας που χαρακτηρίζει έναν αληθινό σχεδιαστή. Η εργονομία, η επιλογή υλικών, η λειτουργικότητα, η ευχρηστία, η ασφάλεια, το branding και πολλά άλλα κριτήρια πρέπει να λαμβάνονται υπόψη από τους σχεδιαστές. Μπορούν να το κάνουν «όλοι» αυτό; Το design είναι μια πολυσύνθετη ενασχόληση που καλύτερα να αφήνεται στους ίδιους τους σχεδιαστές.
Ανάμεσα στα κριτήρια αξιολόγησης του διαγωνισμού για φοιτητές και πρόσφατα απόφοιτους iF Design Talent, του οποίου είστε επικεφαλής, αναφέρονται τα παρακάτω: Ανθρώπινη αξιοπρέπεια, Σεβασμός για το άτομο, Κοινωνική ευθύνη και Κοινωνική αξία. Προφανώς τα βραβεία iF συνηγορούν για μια κοινωνική αλλαγή μέσω του design, όμως πόσο εφικτή είναι η εφαρμογή μιας τέτοιας αλλαγής σε παγκόσμια κλίμακα;
Καθώς οι σχεδιαστές μαθαίνουν να αναγνωρίζουν τα προβλήματα και τις προκλήσεις, κατανοούν επίσης και τις ανάγκες των ανθρώπων. Οι περισσότεροι σχεδιαστές θα ήθελαν να κάνουν αυτό τον κόσμο καλύτερο, οπότε το να κατανοούν κοινωνικά θέματα είναι μέσα στο DNA τους. Αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι οι σχεδιαστές ασχολούνται με κοινωνικά έργα. Όμως πάρα πολλές σχεδιαστικές ιδέες έχουν επιρροές από κοινωνικά θέματα∙ ειδικότερα οι φοιτητές δείχνουν μεγάλη ευαισθησία στον κοινωνικό αντίκτυπο τη δουλειάς τους. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που ξεκινήσαμε το iF SOCIAL IMPACT PRIZE (διαγωνισμός design με κοινωνική απήχηση), χωρίς τέλη συμμετοχής και με έπαθλο 50.000 ευρώ. Επίσης εντοπίζουμε και προωθούμε κοινωνικά έργα που έχουν ήδη τεθεί σε εφαρμογή, οπότε η αλλαγή αυτή δεν αφορά μόνο φοιτητικές ιδέες. Γνώμη μας είναι πως το design και ο κοινωνικός αντίκτυπος συνδέονται στενά και πως όλο και περισσότερες επιχειρήσεις κατανοούν την ανάγκη κοινωνικής δράσης, εφόσον θέλουν να δημιουργήσουν μια θετική και επιτυχημένη μάρκα ή εταιρία. Τα μεγαλύτερα ταλέντα επιθυμούν να εργάζονται σε αξιόπιστες και κοινωνικά δραστηριοποιούμενες εταιρίες. Πολύ μου αρέσει αυτό. Και στηρίζοντας τους φοιτητές και με το iF SOCIAL IMPACT PRIZE, προσπαθούμε να δίνουμε το καλό παράδειγμα.
Λαμβάνοντας υπόψη την προσπάθεια σύνδεσης του γερμανικού δόγματος με πιο διεθνείς προσεγγίσεις από τα βραβεία iF, βάσει ποιων κριτηρίων επιλέγετε τους κριτές;
Τα βασικά κριτήρια είναι η εμπειρία και η διεθνής γνώση του design. Είναι άλλο να σχεδιάζεις για την αγορά της Λατινικής Αμερικής και άλλο για την αγορά της Ευρώπης ή της Ασίας. Οι κριτές μας κατανοούν τέτοιες διαφορές και τις λαμβάνουν υπόψη όταν κρίνουν τις υποβολές. Το να είσαι καλός κριτής σημαίνει να είσαι δίκαιος και ικανός να αναγνωρίσεις μια έξυπνη προσέγγιση, ακόμα και αν η εκτέλεση στερείται κάποιων απαραίτητων ποιοτικών στοιχείων. Το να υποστηρίζεις μια πολλά υποσχόμενη ιδέα είναι καμιά φορά πιο σημαντικό από το να βραβεύσεις ένα προϊόν ήδη γνωστό για την σχεδιαστική του ποιότητα. Η ομαδική εργασία αποτελεί επιπλέον σημαντικό θέμα προς εξέταση. Δεν προσπαθούμε να σχηματίσουμε μια κριτική επιτροπή «αστέρων», αντιθέτως προσκαλούμε επαγγελματίες υψηλού επιπέδου κατάρτισης, που είτε εργάζονται σε μας, είτε σε αρχιτεκτονικά ή design γραφεία. Η συνολική σύνθεση μιας κριτικής επιτροπής κάνει τη διαφορά, όχι μεμονωμένα άτομα.
Με 60 χρόνια ζωής και έχοντας καθιερωθεί ως μέρος της ιστορίας του design, ποια είναι τα μελλοντικά σχέδια του iF;
Θα μπορούσα να σας δώσω μια μακρόσυρτη απάντηση σε αυτήν την ερώτηση, καθώς η μεσοπρόθεσμη στρατηγική μας περιλαμβάνει πληθώρα νέων και πολλά υποσχόμενων έργων και υπηρεσιών. Όμως θα αναφερθώ μόνο στο iF design center που θα ανοίξει τον Απρίλιο του 2018 στο Chengdu της Κίνας. Με έκταση 4.000 τ.μ. σε δύο ορόφους, θα προσφέρει μοναδικές ευκαιρίες, όπως για παράδειγμα, προσωρινά γραφεία σε design studios και μικρές εταιρίες που επιθυμούν να διεισδύσουν στην Κινέζικη αγορά. Αυτοί θα χρησιμοποιούν το χώρο μας και εμείς θα τους συνδέουμε με target groups και κυβερνητικές υπηρεσίες για χρονικό διάστημα από τρεις ως εννιά μήνες, ώστε να μπορούν μετά να αποφασίσουν αν θα παραμείνουν ή όχι στην αγορά της Κίνας. Έχει πολύ μεγάλο ενδιαφέρον!