Κατασκευές μικρής κλίμακας
Οι διάσπαρτοι σε όλη την επικράτεια της Ελλάδας αρχαιολογικοί χώροι αποτελούν πολύτιμο θησαυρό της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Η αυξημένη τους επισκεψιμότητα συνδέεται άμεσα με την αύξηση της τουριστικής κίνησης ιδιαίτερα την θερινή περίοδο και απαιτεί ελάχιστες αλλά απαραίτητες αρχιτεκτονικές παρεμβάσεις για την άρτια εξυπηρέτηση του κοινού. Το παραπάνω αφορά κυρίως στις κατασκευές διαμόρφωσης της εισόδου των αρχαιολογικών χώρων, με τα εκδοτήρια εισιτήριων, τα πωλητήρια, τους χώρους WC, αλλά και για τις απαραίτητες κατασκευές σκίασης και στάσης κατά την αναμονή ή μετά το τέλος της επίσκεψης. Αφορά φυσικά και τον σχεδιασμό των διαδρόμων στο εσωτερικό τους, αλλά και των στοιχείων οριοθέτησης και περίφραξής τους.
Όπως ίσως έχουμε όλοι διαπιστώσει, οι περισσότερες από τις υφιστάμενες αυτές κατασκευές παρουσιάζουν σημαντικές ελλείψεις τόσο από αισθητικής όσο και λειτουργικής άποψης. Πρόκειται στις περισσότερες των περιπτώσεων –ακόμη και σε εμβληματικούς αρχαιολογικούς χώρους– για στοιχειώδεις κατασκευές χωρίς καμία μέριμνα για τον τρόπο ένταξής τους στον χώρο και το τοπίο, την επιλογή των υλικών ή τις αρχές σχεδιασμού τους. Θα μπορούσαν ωστόσο να αποτελούν εξαιρετικά δείγματα ειδικών, για τον εκάστοτε τόπο, κατασκευών μικρής κλίμακας. Με την σύνταξη ή επικαιροποίηση προδιαγραφών από το ΥΠΠΟ, όπως ελαφρότητα κατασκευής, λιτό σύγχρονο αρχιτεκτονικό λεξιλόγιο, αναστρεψιμότητα, καθώς και την υλοποίησή τους στους αμέτρητους αρχαιολογικούς χώρους της χώρας ως τυπολογικές παραλλαγές, οι κατασκευές αυτές θα μπορούσαν να αποτελέσουν ακόμη και πρότυπα για πολιτισμικής σημασίας τόπους διεθνώς.
Πρόσφατα αποδόθηκε στο κοινό από ελληνικό αρχιτεκτονικό γραφείο μια παραδειγματική τέτοια κατασκευή πωλητήριου για τον αρχαιολογικό χώρο της Ακρόπολης, στην κατάληξη της διαδρομής του Πικιώνη που οδηγεί στην είσοδο των Προπυλαίων. Αν και ίσως εκτεταμένου μεγέθους, προκειμένου να καλύψει τις λειτουργικές ανάγκες του χώρου και το πλήθος επισκεπτών, πρόκειται για ένα απλό γραμμικό ορθογωνικό πρίσμα όπου η ελαφρότητα της κατασκευής, η διαπερατότητα του βλέμματος -από και προς το εσωτερικό- αλλά και η επιλογή υλικών και χρωμάτων, αποδεικνύουν της σημασία της σύγχρονης αρχιτεκτονικής σε ανάλογες παρεμβάσεις.
Δυστυχώς η ελληνική Πολιτεία μοιάζει να παραγνωρίζει τον αντίκτυπο που έχει η ποιότητα σχεδιασμού και κατασκευής με σεβασμό στο αρχαιολογικό και φυσικό τοπίο για την χώρα, σε αντίθεση με κράτη όπως η Νορβηγία, που προκηρύσσουν ακόμη και διεθνείς διαγωνισμούς για μικρές κατασκευές ανάπαυσης-θέασης σε τουριστικές διαδρομές προστατευόμενων τοπίων.
Η χώρα μας με τον τεράστιο αρχαιολογικό της πλούτο οφείλει να επενδύσει στην αναβάθμιση των σημείων υποδοχής και εξυπηρέτησης και στην σύγχρονη αρχιτεκτονική, όχι μόνο για τα μεγάλα έργα, αλλά και για μικρής κλίμακας, πλην όμως μοναδικής σημασίας, κατασκευές.
Αριάδνη Βοζάνη
