10 Picks for Architectural Conservation & Restoration Projects

Το διαμέρισμα επιφάνειας 160m², που βρίσκεται στον τέταρτο όροφο ενός κτιρίου στη βιομηχανική ζώνη των Κάτω Πετραλώνων, άλλαξε χρήση και από ατελιέ ζωγραφικής μετατράπηκε στην κατοικία μιας τριμελούς οικογένειας. Η πρόταση βασίστηκε στη δημιουργία τριών υπνοδωματίων, λουτρού, πολλών αποθηκευτικών χώρων και μιας ενιαίας κοινόχρηστης περιοχής που περιλαμβάνει κουζίνα, καθιστικό, τραπεζαρία και γραφείο.

Η κάτοψη επανασχεδιάστηκε προσεκτικά ώστε να δημιουργηθεί ένας κεντρικός χώρος διημέρευσης, με βασική αρχιτεκτονική ιδέα την προσθήκη ενός ανοιχτού τζακιού από μπετόν στο μέσον του. Το σημείο αυτό αποτελεί τον πυρήνα της κατοικίας, με τις υπόλοιπες χρήσεις να οργανώνονται γύρω του. Παρόλο που υπήρχε ο περιορισμός των κλειστών ενοτήτων, ο τρόπος με τον οποίο μελετήθηκε η κάτοψη δημιούργησε την αίσθηση της ελεύθερης κίνησης. Οι ιδιωτικοί χώροι αγκαλιάζουν τους κοινόχρηστους, καταλαμβάνοντας τα λιγότερα δυνατά τετραγωνικά και αφήνοντας αρκετά διαθέσιμα για την κουζίνα και το καθιστικό.

Το έργο αφορά στην ανακαίνιση διαμερίσματος 75m² σε μια τυπική μεσοπολεμική πολυκατοικία της Αθήνας, με στοιχεία Art Deco. Ο χώρος διατήρησε την υπάρχουσα χρήση και η νέα πρόταση βασίστηκε στις ανάγκες περιοδικής κατοίκησης από τον ιδιοκτήτη, ο οποίος ζει κυρίως στο εξωτερικό.

Ζητούμενο ήταν να μείνει ανέγγιχτο το μεγαλύτερο τμήμα της κάτοψης και να διατηρηθεί κατά το δυνατόν τόσο η δομή όσο και τα μορφολογικά στοιχεία του διαμερίσματος, προσανατολίζοντας τον σχεδιασμό στον επαναπροσδιορισμό αυτών των χαρακτηριστικών. Η τυπολογία του διαμερίσματος της εποχής διαιρεί την κάτοψη σε πέντε μέρη: το χολ εισόδου, την κουζίνα, το λουτρό, το υπνοδωμάτιο και το καθιστικό. Η στιβαρότητα των συμπαγών, διακριτών χώρων και τα όριά τους παραμένουν, ενώ επιχειρείται μία μόνο αλλαγή: Με την καθαίρεση ενός διαχωριστικού τοίχου, ο χώρος της εισόδου και της κουζίνας, που στην προηγούμενη συνθήκη παρέμεναν αποκομμένοι και τυφλοί ως προς την κύρια όψη, νοηματοδοτούνται διαφορετικά και αποκτούν τη δική τους πολλαπλή σημασία στη ζωή και χρήση της κατοικίας. Δημιουργούνται νέοι χωρικοί και λειτουργικοί συσχετισμοί με τον χώρο του καθιστικού, ενώ δίνεται η δυνατότητα ενιαίου σχεδιασμού των εσωτερικών όψεων που προκύπτουν.

05. Casa Verde Gago: Κατοικία στην Πορτογαλία | Bruno Dias Arquitectura

Η κατοικία βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο του Ansião και αποτελεί το αποτέλεσμα της ανακαίνισης της παλιού κτιρίου. Αναδεικνύει μια σύγχρονη αισθητική που σέβεται τη μνήμη του ιστορικού της πλαισίου, ενώ παράλληλα διατηρεί την αυθεντική ουσία του χώρου.

Το όνομα “Casa Verde Gago” προέρχεται από την αναφορά στο όνομα του δρόμου όπου βρίσκεται το κτίριο και στο βασικό χρώμα που επιλέχθηκε για την πρόσοψή του: το πράσινο, το οποίο παραπέμπει στην παραδοσιακή χρωματική παλέτα των πορτογαλικών σπιτιών. Παράλληλα, η χρήση του ξύλου, που αποτελεί κεντρικό στοιχείο του έργου, αναφέρεται στην παραδοσιακή κατασκευή των παλαιών πορτογαλικών κτιρίων. Σκοπός της επιλογής αυτής είναι να δημιουργηθεί μια ελαφριά οπτική ασυμφωνία στην πρόσοψη, χωρίς ωστόσο να απομακρύνεται από την αισθητική του δρόμου. Το ξύλο χρησιμοποιείται τόσο στον σκελετό όσο και στις εσωτερικές λεπτομέρειες, προσδίδοντας μια ζεστή και οικεία αίσθηση.

06. Ανακαίνιση Αρχιτεκτονικού Γραφείου στην Πάτρα | Tatiana Dimou Architects

Τεύχος ek: 266 | Απρίλιος 2022

Στο κέντρο της Πάτρας, ένα παλιό βιομηχανικό κτίριο μετατρέπεται σε νέο αρχιτεκτονικό γραφείο και χώρο εκθέσεων. Το κτίριο βρίσκεται εκεί από το 1910, ξεκινώντας τότε ως ποτοποιία του Αγουρίδη και στη συνέχεια ως το περίφημο ξυλουργείο του Καρύδη, μέχρι περίπου το 2005 οπότε και σταμάτησε να λειτουργεί.

Το κτίριο, επιφάνειας 136m2, είναι ένας ισόγειος ενιαίος χώρος με τοιχοποιίες από πέτρινη λιθοδομή και στέγες με ξύλινους φορείς. Βασικός στόχος της αρχιτεκτονικής μελέτης αποκατάστασής του ήταν η διατήρηση των βασικών δομικών στοιχείων του αλλά και η φυσική ανάδειξή τους μέσα από ελάχιστες παρεμβάσεις. Σε πρώτη φάση ο σκελετός της στέγης διατηρήθηκε και ενισχύθηκε. Η επικάλυψή της στο παρελθόν ήταν με πλάκες αμιαντοτσιμέντου οι οποίες αντικαταστάθηκαν από θερμομονωτικό πάνελ πολυουρεθάνης. Στη νέα επικάλυψη της στέγης τοποθετούνται κατά μήκος διαφώτιστα τεμάχια τα οποία προσφέρουν στον χώρο επιπλέον φυσικό φωτισμό.

07. Jungle Office: Γραφείο Μηχανικών στη Θεσσαλονίκη | Louizi-Louizis Architects

Τεύχος ek: 266 | Απρίλιος 2022

Η παρούσα μελέτη αφορά στον σχεδιασμό – μετάπλαση ενός εγκαταλελειμμένου αστικού κελύφους σε χώρο εργασίας μιας εξωστρεφούς, φιλοπερίεργης και φιλοπράγμονος ομάδας νέων μηχανικών.

Ένας χώρος που πέρα από την κάλυψη των συναφών εργασιακών αναγκών, θα διεγείρει την αισθητηριακή όρεξη και θα συμβάλει στην πυροδότηση εξαιρετικών εμπειριών μεταξύ των μελών της ομάδας, αλλά και των γνωρίμων τους. Η ιδέα είναι απλή: “Ας βάλουμε λίγη ζούγκλα μέσα στο κτίριο“. Μία κυκλοτερής επιφάνεια με τροπικά φυτά (strelitzia nicolai, howea forsteriana, beaucarnea, asparagus setaceus) και φυσικά πετρώματα τοποθετείται στην είσοδο του γραφείου. Ένα πλήρως αυτοματοποιημένο σύστημα άρδευσης με σταλάκτες και τεχνητές συσκευές φωτισμού κατάλληλου μήκους κύματος, εξασφαλίζουν τις βέλτιστες συνθήκες διατήρησης και βλαστικής ανάπτυξης των φυτών. Ένα αίσθημα δροσισμού, λόγω του φαινομένου της εξατμισοδιαπνόης των φυτών καθώς και το πετριχώρ -το άρωμα που αναδύεται από το νοτισμένο χώμα- επενεργεί και ποδηγετεί τους χρήστες “ως εάν“ ήταν κάπου στη φύση.

Τεύχος ek: 271 | Οκτώβριος 2022

Η πιο πρόσφατη προσθήκη ορόφου σε μία οικογενειακή μονοκατοικία στο Παλαιό Φάληρο έρχεται σε συνέχεια της ιστορίας της η οποία καλύπτει πάνω από μισό αιώνα, συμβαδίζοντας με την ιστορία της οικιστικής ανάπτυξης της σύγχρονης Ελλάδας. Μετά τον πόλεμο o παππούς χτίζει ένα ισόγειο με αρτιφισιέλ τοίχους, για τη νέα του οικογένεια. Ο οικοδομικός οργασμός του ’60 τον βρίσκει να επεκτείνει καθ’ ύψος το ισόγειο, μετατρέποντάς το σε διώροφη κατοικία. Η μετατροπή είναι δυνάμει η αρχή μιας πολυκατοικίας, με το κλιμακοστάσιο σε στρατηγική θέση για να εξυπηρετήσει την επέκταση και τις αναμονές του σκυροδέματος να κρύβονται στο δώμα, η οποία ωστόσο δεν υλοποιείται ποτέ.

Το σπίτι περνάει στα παιδιά, άλλη μια γενιά μεγαλώνει στο δίπατο, μέχρι που τα παιδιά των παιδιών αποκτούν τη δική τους οικογένεια. Οι γονείς μετακομίζουν στο ισόγειο, ό,τι πρέπει για τη μεγάλη ηλικία, ενώ η τρίτη γενιά επεκτείνει ξανά το σπίτι καθ’ ύψος. Το κτίριο έχει γεράσει, οι κανονισμοί έχουν αλλάξει, οι αναμονές δεν μπορούν άλλο να αναμένουν το μπετόν της πολυκατοικίας.

09. Ανακαίνιση Διαμερίσματος στο Κολωνάκι | Dare Studio

Τεύχος ek: 285 | Μάρτιος 2024

Το έργο αφορά στην ανακαίνιση ενός ρετιρέ διαμερίσματος της δεκαετίας ’70, στην πολυσύχναστη περιοχή του Κολωνακίου. Διατηρώντας μόνο τον σκελετό, ο σχεδιασμός προσαρμόζει την κάτοψη στις σημερινές ανάγκες των κατοίκων της πόλης, δημιουργώντας ήρεμους και αρμονικούς χώρους με γήινα, σύγχρονα στοιχεία.

Η κάτοψη χαρακτηριζόταν από μια διαρρύθμιση που χώριζε το διαμέρισμα σε πολλούς μικρούς χώρους, παρεμποδίζοντας την ανεκτίμητη ηλιοφάνεια και την ελκυστική θέα της Αθήνας. Περιλάμβανε την κύρια είσοδο και το χολ, μία απομονωμένη κουζίνα, ένα δωμάτιο υπηρεσίας με ξεχωριστή είσοδο, μια τραπεζαρία διαχωρισμένη από το σαλόνι με μια διπλή συρόμενη πόρτα και τα υπνοδωμάτια που μοιράζονταν κοινόχρηστο λουτρό. Στο εσωτερικό, κυριαρχούσαν χρυσές και γαλάζιες ταπετσαρίες, καθώς και μία ατελείωτη σκούρα ξύλινη επένδυση, που προσέδιδε σκοτεινούς χρωματισμούς στον χώρο.

10. Ανακαίνιση Διαμερίσματος της Δεκαετίας του 1980 | Fluo Architecture and Design Studio

Ετήσιο τεύχος: Apartments 2024

Το έργο αφορά στην αρχιτεκτονική μελέτη ενός διαμερίσματος στην Αγία Παρασκευή, σε ένα οικιστικό συγκρότημα της δεκαετίας του ’80. Η σχεδιαστική πρόταση διατηρεί τις μαξιμαλιστικές γραμμές της περιόδου εκείνης, εμπλουτίζοντάς τες με νέα υλικά και τεχνολογίες.

Χαρακτηριστικό αυτής της αισθητικής αποτέλεσε η επιλογή διατήρησης του δαπέδου-μωσαϊκού με μια συλλογή διαφορετικών μαρμάρων πάνω σε γήινη ροζ βάση, το οποίο εκτείνεται στον μακρύ διάδρομο της εισόδου, την κουζίνα και το WC. Σημείο αναφοράς της κατοικίας είναι ένα διαχωριστικό-μπουφές, που ξεκινάει από την είσοδο και διατρέχει κατά μήκος την κουζίνα, απομονώνοντάς την από το καθιστικό. Στη μεγαλύτερή του έκταση αποτελείται από ημιδιάφανο γυαλί με υφή, το οποίο επιτρέπει μια διακριτική επικοινωνία με τον υπόλοιπο χώρο.