Ανακαίνιση Σοφίτας στο Άμστερνταμ

Ιδέες του παρελθόντος

Αυτό το έργο αφορά μια ιδιωτική κατοικία στο Άμστερνταμ, σχεδιασμένη για τη μέγιστη αξιοποίηση του διαθέσιμου χώρου. Βρίσκεται στη ζωντανή περιοχή De Pijp και καταλαμβάνει τον επάνω όροφο ενός κτιρίου, ο οποίος ήταν αρχικά μια σοφίτα ακατάλληλη για κατοίκηση.

Υφιστάμενο κέλυφος

Στόχος της ανακαίνισης ήταν η δημιουργία ενός ειλικρινούς αρχιτεκτονικού χώρου που θα αξιοποιούσε στο έπακρο την επιφάνεια του δαπέδου. Ο σχεδιασμός βασίστηκε στην ιδέα μιας νέας αρχιτεκτονικής “όψης” τοποθετημένης πάνω στην παλιά βάση του κτιρίου. Μια ζώνη από ακατέργαστη οπτοπλινθοδομή περιβάλλει το αρχικό τμήμα του χώρου, ενώ νέα δοκάρια προστίθενται στην κορυφή. Κεντρικό στοιχείο του σχεδιασμού αποτελεί μια “τομή” που διατρέχει οριζόντια τον χώρο σε ύψος 95cm από το δάπεδο. Κάτω από αυτήν, οι τοίχοι διατηρούν την αδρότητά τους, με εμφανή τούβλα και ακατέργαστα υλικά. Πάνω από τη γραμμή, όλα τα στοιχεία είναι νέα, επενδυμένα με επιχρισμένη τοιχοποιία.

Παλέτα υλικών & λειτουργική κάτοψη

Η υλικότητα παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο: σκούροι καθρέφτες, άβαφα φύλλα λαμαρίνας και ακατέργαστα τούβλα δημιουργούν ένα μοναδικό αισθητικό αποτέλεσμα. Οι καθρέφτες αντανακλούν λιγότερο φως αλλά με σαφήνεια, ενώ η λαμαρίνα αντανακλά άπλετο φως, αν και με μια θαμπή υφή. Έτσι, το άνω τμήμα λειτουργεί ως αντανάκλαση του κάτω, επανερμηνεύοντας το παρελθόν μέσα από το νέο.

Με αφετηρία την είσοδο, το χολ είναι χρωματισμένο σε μαύρη απόχρωση, ενώ το παλιό κλιμακοστάσιο διατηρείται λευκό και ακατέργαστο. Ένα σύνολο σκαλοπατιών από διάτρητη λαμαρίνα τοποθετείται 95cmπάνω από το δάπεδο, συνδέοντας το διαμέρισμα με το δώμα. Το φως από την ηλιοροφή διαπερνά τη λαμαρίνα, φωτίζοντας τον χώρο και προσδίδοντας θέα προς τον ουρανό. Στο καθιστικό, το βλέμμα κατευθύνεται προς τα έξω μέσα από μεγάλα συρόμενα γυάλινα ανοίγματα που εκτείνονται σε όλο το μήκος του κτιρίου. Το κούφωμα είναι κρυμμένο στους τοίχους, στο δάπεδο και στην οροφή, δημιουργώντας μια αδιάκοπη σύνδεση με το εξωτερικό περιβάλλον.

Ένας μεγάλος ξύλινος συρόμενος τοίχος χωρίζει το κύριο υπνοδωμάτιο από το καθιστικό, ενώ πίσω από ειδικά κατασκευασμένες ξύλινες πόρτες κρύβονται η τηλεόραση και αποθηκευτικοί χώροι. Για να διατηρηθεί η αίσθηση ευρυχωρίας, όλες οι υπόλοιπες λειτουργίες του διαμερίσματος -όπως το μπάνιο, το πλυσταριό και ο ξενώνας- είναι ενσωματωμένες σε έναν ανακλαστικό όγκο. Η πρόσβαση σε αυτόν είναι σχεδόν αόρατη, καθώς μια περιστρεφόμενη πόρτα, επενδυμένη με το ίδιο υλικό, οδηγεί στο εσωτερικό του. Μέρος της ανακλαστικής επιφάνειας του όγκου είναι φτιαγμένο από ανακλαστικό γυαλί, επιτρέποντας ορατότητα από το καθιστικό προς το μπάνιο. Τέλος, ένας φεγγίτης πάνω από τη ντουζιέρα πλημμυρίζει τον χώρο με φυσικό φως.

Βιοκλιματική προσέγγιση

Η ενεργειακή απόδοση του διαμερίσματος είναι επίσης στρατηγικά μελετημένη. Η ανοιγόμενη γυάλινη όψη προς τον νότο επιτρέπει τη φυσική θέρμανση, ενώ η μόνωση του δαπέδου (πάχους 17cm), καθώς και η θερμοπρόσοψη στους τοίχους και την οροφή, διατηρούν τη θερμοκρασία σταθερή. Μια εξωτερική κουρτίνα από δίχτυ καλύπτει ολόκληρη την πίσω όψη όταν χρειάζεται σκίαση, ενώ η καμπύλη στήριξή της επιτρέπει τη μέγιστη ηλιακή θέρμανση τις κρύες μέρες και τον φυσικό αερισμό το καλοκαίρι. Τέλος, η ηλιοροφή πάνω από την πλευρική είσοδο μπορεί να ανοίγει ηλεκτρικά για τον αερισμό του διαμερίσματος. Η διάτρητη μεταλλική σκάλα κάτω από αυτήν αντανακλά το φως, ενισχύοντας το φαινόμενο της καμινάδας και συμβάλλοντας στη φυσική ροή του αέρα. Χάρη σε αυτούς τους σχεδιαστικούς χειρισμούς, η κατανάλωση φυσικού αερίου για θέρμανση είναι μόλις το 1/5 σε σύγκριση με ένα συμβατικό διαμέρισμα.